Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zawierciu

UZASADNIENIE

R. S. (1) wystąpił do tut. Sądu z pozwem z dnia 7 kwietnia 2017r. przeciwko S. P.`ovna a.s. z siedzibą w P. o zapłatę kwoty 30 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 listopada 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 31 sierpnia 2014r. miał miejsce wypadek drogowy na terenie Czech, w wyniku którego śmierć poniosła A. S. – teściowa powoda. Sprawczyni wypadku D. S. została prawomocnie skazana za przedmiotowy wypadek. Pojazd, którym kierowała sprawczyni wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Powód prowadził korespondencję ze stroną pozwaną dotyczącą wypłaty zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze stratą bliskiej osoby, jednakże pozwany do dnia wniesienia powództwa w niniejszej sprawie nie ustosunkował się do żądania powoda w żaden sposób zarówno co do zasady jak i wysokości. Dalej powód wskazywał, iż był bardzo związany ze swoją teściową, która pomagała mu w obowiązkach dnia codziennego, opiekowała się wnuczkami i służyła wsparciem. Jej nagła i tragiczna śmierć była dla powoda traumatycznym doświadczeniem, wywołując u niego ogromne cierpienie. Powód do chwili obecnej nie może pogodzić się z jej śmiercią. Podkreślił, że z teściową łączyła go silna więź emocjonalna i rodzinna, co uzasadnia w pełni jego roszczenie. Co do żądania odsetek powód podał, że żąda odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z art. 14 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i (...) Biurze (...) od dnia 25 listopada 2015r. tj. od dnia wydania przez Sąd Rejonowy Brno-peryferia sygn. akt L.Dz. 1 T 43/2015-230 wyroku skazującego sprawczynię przedmiotowego wypadku. W toku procesu powód zmodyfikował żądanie co do odsetek co do daty początkowej ich naliczania tj. od dnia 8 kwietnia 2016r. czyli po upływie 15 dni od uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Brnie określającego odpowiedzialność za powstanie wypadku.

Pozwany S. P.`ovna a.s. z siedzibą w P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości wobec przedawnienia roszczenia i zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu w pierwszej kolejności przyznał, iż doszło do szkody w obszarze katastru L. w Czechach. Zatem zgodnie z art. 4 Rozporządzenia (WE) Nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (R. II) (Dz. Urz. UE L Ne 199, str. 40) stanowiącym ogólną zasadę odnajdującą zastosowanie przy zaistnieniu czynów niedozwolonych, prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda, w tym przypadku prawo czeskie. Dalej podniósł zarzut przedawnienia, wskazując na regulację § 106 kodeksu cywilnego czeskiego. W dalszej kolejności pozwany odnosząc się do roszczenia zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 30 000 zł podnosił, że powód w żaden sposób nie udowodnił zaistniałej w jego życiu krzywdy w związku ze śmiercią teściowej. O zasadności przyznania na rzecz danej osoby stosownej kwoty zadośćuczynienia decyduje zdaniem pozwanego faktyczny stosunek bliskości powoda z osobą zmarłą, co nie znajduje zastosowania na kanwie niniejszej sprawy, bowiem brak jest okoliczności, które pozwoliłyby określić relację powoda ze zmarłą teściową jako szczególnie zażyłą. Pozwany podnosił także, iż kwota, której żąda powód tytułem zadośćuczynienia jest w jego ocenie znacznie wygórowana. Nadmieniając, że ustawodawca czeski podobnie jak polski traktuje w § 2951 (2), iż „szkoda niemajątkowa naprawiana jest poprzez odpowiednie zadośćuczynienie”. W kwestii roszczenia odsetkowego pozwany wskazywał, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie, na zasadność przyznania odsetek dopiero od chwili wyrokowania.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 31 sierpnia 2014r. powód R. S. (1) otrzymał od szwagra P. S. telefon z informacją, że popsuł się jeden z samochodów, którym jego rodzina wracała z wakacji, i pytaniem, czy miałby możliwość przyjazdu w związku z obawą co do kontynuowania dalszej jazdy tym samochodem. Powód zgodził się i po pracy wraz z żoną R. S. (2) udali się swoim samochodem w ich kierunku.

W trakcie jazdy powód otrzymał telefon od szwagra o wypadku i śmierci matki. P. S. nie poinformował go przy tym, gdzie dokładnie miał miejsce wypadek i czy oprócz A. S. zginęły jeszcze inne osoby. Powód poinformował żonę o śmierci jej matki. W trakcie dalszej jazdy otrzymał telefon od funkcjonariusza policji o dokładnym miejscu w jakim doszło do wypadku.

Wypadek komunikacyjny miał miejsce około godziny 20:47 na drodze Nr (...), w km 0,971, w obszarze katastralnym L., w kierunku B. – H. u B. pomiędzy samochodem marki C. (...), nr rej. (...), którym kierowała D. S., a stojącym z powodu awarii na poboczu pojazdem marki O. (...) nr rej. (...) oraz stojącym samochodem osobowym marki V. (...) nr rej. (...), którym kierował P. S.. D. S. nie dostosowawszy prędkości jazdy pojazdu, umiejętności i innych okoliczności (pora nocna) nie zdążyła zareagować na stojący z powodu awarii na prawym poboczu drogi samochód marki O. (...) i poruszających się wokół tego pojazdu pasażerów oraz pasażerów z samochodu marki V. (...). Uderzyła w pojazd marki O. (...), który następnie został odepchnięty do przodu na stojący przed nim pojazd marki V. (...). Wskutek wypadku śmierć na miejscu poniosła A. S..

Gdy powód wraz z żoną pojawili się na miejscu zdarzenia, trwały już czynności ratunkowe, odjechały już karetki pogotowia, była Policja i Straż Pożarna.

Wyrokiem z dnia 23 marca 2016r. wydanym przez Sąd Okręgowy w Brnie w sprawie liczba dziennika 5 To (...)-335 w związku ze złożonym środkiem odwoławczym od wyroku Sądu I instancji Sądu Rejonowego Brno-peryferia z dnia 10 listopada 2015r. w sprawie liczba dziennika 1 T (...)-230 D. S. została prawomocnie uznana za winną spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym na podstawie § 143 ust. 1, ust. 2 kodeksu karnego i skazana na karę pozbawienia wolności. Pojazd, którym kierowała sprawczyni wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego S. P.`ovna a.s. z siedzibą w P..

Dowód: zeznania powoda R. S. (1) /k. 55-56 akt/, zeznania świadków: R. S. (2) /k. 52 akt/, J. S. /k. 53-54 akt/, P. S. /k. 54-55 akt/, odpis wyroku SR Brno-peryferia w sprawie liczba dziennika 1 T (...)-230 z dn. 23.11.2015r. /k. 7-12 akt/, odpis wyroku SO w Brnie w sprawie liczba dziennika 5 To (...)-335 z dn. 23.03.2016r. /k. 19-23 akt/.

Pismem z dnia 9 lutego 2015r. powód dokonał za pośrednictwem reprezentanta ds. roszczeń (...) S.A. do pozwanego zgłoszenia szkody osobowej doznanej wskutek wypadku komunikacyjnego, jaki miał miejsce w dniu 31 sierpnia 2014r. w Czechach w obszarze katastralnym L., w następstwie którego śmierć poniosła teściowa powoda A. S., domagając się zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 100 000 zł za doznaną krzywdę związaną ze stratą bliskiej osoby. Następnie powód prowadził dalszą korespondencję z pozwanym, w której uzupełniał żądane przez ubezpieczyciela dokumenty, w tym m.in. prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Brnie w sprawie liczba dziennika 5 To (...)-335 z dnia 23 marca 2016r. Strona pozwana nie odniosła się w żaden sposób do roszczenia powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości.

Dowód: pisma powoda z dn.: 9.02.2015r. /k. 24 akt/, 21.12.2015r. /k. 25 akt/, 14.04.2016r. /k. 26 akt/, 15.12.2016r. /k. 27 akt/, akta szkody nr 2288/14/4KH/AP/15 z dn. 31.08.2014r.- pisma z dn.: 23.02.2015r. /k. 28 akt/, 2.03.2015r. /k. 29 akt/, 28.04.2016r. /k. 30 akt/, 26.08.2016r. /k. 31 akt/.

A. S. była teściową powoda R. S. (1). W chwili jej śmierci powód miał 38 lat. Mieszkał wraz z żoną R. i dwoma córkami oraz matką w Z.. Teściowa mieszkała wraz z mężem J. oraz synem i synową w pobliskiej miejscowości w Ł.. Powód miał bardzo dobre relacje z teściową od samego początku, kiedy się poznali w 1999r. A. S. od razu polubiła powoda. Do tej pory pamięta pierwsze spotkanie, kiedy teściowa potraktowała go jako członka swojej rodziny. R. S. (1) i R. S. (2) są małżeństwem od 2001r. Powód traktował teściową jak własną matkę. Bardzo często się odwiedzali. Teściowa pomagała powodowi i jego żonie w opiece nad wnuczkami, a także w codziennym życiu. Pomoc teściowej była niezbędna, z uwagi na prowadzoną przez powoda wraz z żoną i matką piekarnię. Bardzo często się odwiedzali. Powód pomagał teściowej fizycznie a czasem także finansowo. Teściowa darzyła powoda dużym zaufaniem i sympatią, szanowała go. Traktowała go jak syna, zaś on określał ją jako „mama”. Zwracała się do niego w wielu sprawach o radę, konsultowała z nim wiele rzeczy. To do powoda w pierwszej kolejności zwracała się o radę, pomijając nawet męża i syna. Razem organizowali zakup samochodu, o czym J. S., mąż zmarłej i teść powoda, nic nie wiedział. Powód wraz z żoną spędzali wspólnie z teściową święta i rodzinne uroczystości. Wiadomość o śmierci teściowej była dla powoda i jego rodziny szokiem. Powodowi było bardzo trudno tym bardziej, iż wcześniej, gdy miał 20 lat stracił brata również w wypadku komunikacyjnym. Powód ze względu na więź łączącą go z teściową przeżył psychicznie, emocjonalnie jej wypadek a następnie śmierć. Pojawiły się u niego typowe dla żałoby stany: smutek, przygnębienie, zagubienie, osamotnienie, dezorganizacja dotychczasowego życia, wymuszona konieczność wprowadzenia zmian w dotychczasowym sposobie funkcjonowania. Zaraz po śmierci teściowej – w początkowej fazie żałoby- widoczne były u powoda w większym stopniu skutki wypadku dla funkcjonowania powoda w sferze osobistej, zawodowej, społecznej, życiu emocjonalnym. Do chwili obecnej jest mu ciężko, gdy wspomina zdarzenie, w wyniku którego śmierć poniosła jego teściowa. Wracają wówczas emocje. Powód nie korzystał z pomocy psychologicznej. Od czasu śmierci teściowej święta już nie są takie jak kiedyś, bo spędzane są w okrojonym składzie. Wizyty w domu teścia w Ł. już nie są takie same, ponieważ cały czas kogoś tam brakuje. Powód przy każdej sposobności stara się odwiedzać grób teściowej na cmentarzu. W związku z wypadkiem powód musiał zmienić swój dotychczasowy tryb życia i musiał bardziej zaangażować się w opiekę nad dziećmi. Obecnie powód stara się wspominać teściową jedynie z okresu kiedy żyła, przywoływać miłe wspomnienia związane z nią. Aktualnie u powoda nie można stwierdzić przedłużającej się, patologicznej żałoby, gdyż na swój sposób i swoje możliwości , adekwatnie do wieku, funkcjonuje społecznie i radzi sobie ze stratą teściowej. Nie widać trwałych zmian wynikających ze straty.

Dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa powoda i R. S. (3) /k. 6 akt/, zeznania powoda R. S. (1) /k. 56 akt/, zeznania świadków: R. S. (2) /k. 52-53 akt/, zeznania świadków: R. S. (2) /k. 52-53 akt/, J. S. /k. 54 akt/, P. S. /k. 55 akt/, opinia sądowo-psychologiczna biegłej psycholog mgr K. C. /k. 103-107 akt/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy w postaci wskazanych powyżej dokumentów oraz osobowych źródeł dowodowych i opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii.

Sąd nie miał zastrzeżeń odnośnie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i uznał za wiarygodne dokumenty złożone przez powoda (niekwestionowane przez pozwanego), a także zeznania powoda oraz świadków w osobach R. S. (2), J. S., P. S.. Należy zauważyć, że zeznania zarówno powoda jak i świadków były ze sobą spójne, logiczne. Ponadto Sąd mając bezpośrednią styczność z powodem oraz świadkami nie dostrzegł w ich zeznaniach sprzeczności, czy też podnoszenia nieprawdziwych kwestii. Należy zauważyć, że zeznania składane były w sposób spontaniczny i zdaniem Sądu brak było podstaw do przyjęcia, że zostały one wykreowane na potrzeby niniejszego postępowania, a nadto nie były kwestionowane przez pełnomocnika pozwanego.

Sąd nie miał również zastrzeżeń odnośnie sporządzonej na zlecenie Sądu opinii biegłej z zakresu psychologii, uznając, iż opinia ta została sporządzona w sposób rzetelny, fachowy i merytoryczny, a stwierdzenia w niej zawarte są spójne i jasne. Żadna ze stron nie kwestionowała opinii biegłej i nie wnosiła o jej uzupełnienie.

Sąd Rejonowy zważył co następuje.

Powództwo okazało się zasadne co do części żądania.

Na wstępie wskazać należy, że w niniejszej sprawie zachodzi jurysdykcja krajowa sądu polskiego wynikająca z przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych
i handlowych z 22 grudnia 2000 r. (DzU UE z 2001 r. L 12, s. 1), które obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej bezpośrednio (tj. bez konieczności przeniesienia do prawa krajowego). Zgodnie z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 9 ust. 1 lit. b tego rozporządzenia, poszkodowany w wypadku drogowym, mający miejsce zamieszkania w państwie członkowskim UE, może przed sąd swego kraju pozywać mającego siedzibę w innym kraju członkowskim ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku. Zasadę tę potwierdził Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 13 grudnia 2007 r. w sprawie C-463/06 (DzU UE C 51 z 23 lutego 2008 r., s. 37), stwierdzając w sentencji, że „poszkodowany może wytoczyć powództwo bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi przed sądem państwa członkowskiego, w którym poszkodowany ma miejsce zamieszkania, o ile takie bezpośrednie powództwo jest dopuszczalne i ubezpieczyciel ma siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich”. Jurysdykcję krajową w takich wypadkach potwierdza także art. 1103 ⁵ § 1 pkt. 1 k.p.c.

Poszkodowany w wypadku drogowym, którego sprawcą jest kierowca pojazdu ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w zakładzie ubezpieczeń mającym siedzibę w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej może zgłosić roszczenie do przedstawiciela do spraw roszczeń, ustanowionego w Polsce przez zakład ubezpieczeń ubezpieczający sprawcę i od tego przedstawiciela oczekiwać naprawienia doznanych szkód (w imieniu odpowiedzialnego zakładu ubezpieczeń), a w razie braku satysfakcjonującego zaspokojenia roszczeń przez przedstawiciela wystąpić z powództwem przeciwko odpowiedzialnemu zakładowi ubezpieczeń do polskiego sądu powszechnego, właściwego według miejsca stałego pobytu poszkodowanego. Dotyczy to nie tylko osoby bezpośrednio poszkodowanej, ale także osób, które w wypadku utraciły osobę bliską i z tego tytułu dochodzą roszczeń odszkodowawczych lub o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Żądanie odszkodowawcze zgłoszone reprezentantowi do spraw roszczeń zakładu ubezpieczeń, ustanowionemu w państwie miejsca zamieszkania lub siedziby poszkodowanego lub uprawnionego, uważa się za zgłoszone zakładowi ubezpieczeń (art. 79-83 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Dz.U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

W tej sytuacji należało ustalić prawo służące polskiemu Sądowi do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Pierwszeństwo w tym zakresie (przed przepisami ustawy z dnia 4 lutego 2011r. Prawo prywatne międzynarodowe Dz.U.2015.0.1792 tj. z późn. zm.) mają przepisy Konwencji „o prawie właściwym dla wypadków drogowych” sporządzonej w H. w dniu 4 maja 1971 r., podpisanej i ratyfikowanej przez Polskę (Dz. U. 2003.63.585) zgodnie z art. 91 ust. 1 Konstytucji RP. Konwencja ta określa prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej wynikającej z wypadków drogowych, niezależnie od rodzaju postępowania, w którym dochodzi się tej odpowiedzialności. W myśl art. 3 Konwencji prawem właściwym dla wypadków drogowych jest prawo wewnętrzne państwa, w którym nastąpił wypadek. Przepisy określające prawo właściwe przy zaistnieniu czynów niedozwolonych zawarte zostały także w rozporządzeniu (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (R. II). Artykuł 4 Rozporządzenia R. II wyraża ogólną zasadę, zgodnie z którą prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę, oraz niezależnie od tego, w jakim państwie lub państwach występują skutki pośrednie tego zdarzenia.

W niniejszym postepowaniu źródłem, z którego powód wywodził swoje roszczenie rekompensaty szkody niemajątkowej był wypadek komunikacyjny mający miejsce na terenie Republiki Czeskiej, w którym śmierć poniosła A. S. – teściowa powoda.

Mając na względzie powyższe, nie ulega zatem wątpliwości, że do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy niezbędne jest zastosowanie czeskiego prawa materialnego. Z kolei brak jest podstaw (nie ma o tym mowy w przedmiotowej Konwencji, ani też przepisach ustawy „Prawo międzynarodowe prywatne”), by stosowane miało być inne niż polskie prawo procesowe.

Okoliczności wypadku komunikacyjnego z dnia 31 sierpnia 2014r. nie budziły wątpliwości i nie były w niniejszej sprawie przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Bezspornym bowiem było, że sprawcą przedmiotowego wypadku była obywatelka Czech D. S., która kierowała wówczas samochodem osobowym marki C. (...), nr rej. (...), i nie dostosowawszy prędkości jazdy pojazdu, umiejętności i innych okoliczności (pora nocna) doprowadziła do wypadku i powstania szkody u poszkodowanego R. S. (1). Sprawczyni wypadku została prawomocnie skazana za spowodowanie przedmiotowego wypadku przez Sąd II instancji Sąd Okręgowy w Brnie wyrokiem z dnia 23 marca 2016r. w sprawie liczba dziennika 5 To (...)-335. Bezspornym było również to, że pojazd mechaniczny sprawczyni był wówczas objęty obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego S. P.`ovna a.s. z siedzibą w P.. W świetle powyższego przesłanki odpowiedzialności deliktowej bezpośredniej sprawczyni wypadku komunikacyjnego D. S., – wobec osób trzecich, za negatywne skutki tego zdarzenia zostały spełnione w niniejszej sprawie. Jednocześnie nie budziła przy tym co do zasady odpowiedzialność pozwanego ubezpieczyciela S. P.`ovna a.s. z siedzibą w P.. Problematyka deliktów i naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym uregulowane są w części III nowego Kodeksu Cywilnego - ustawy nr (...) Sb., który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2014r. Z kolei zagadnienia związane odpowiedzialnością ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej objęte są regulacją ustawy nr (...) z dnia 13 lipca 1999r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności za szkodę spowodowaną eksploatacją pojazdu oraz zmianie niektórych innych ustaw. Zgodnie z § 6 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy z dnia 13 lipca 1999r. ubezpieczenie od odpowiedzialności odnosi się do każdej osoby, która odpowiada za szkodę spowodowaną za ruch pojazdu wymienionego w umowie ubezpieczeniowej. Zgodnie z kolei z § 6 ust. 2 lit. a) wyżej cytowanej ustawy z dnia 13 lipca 1999r. jeżeli niniejsza ustawa nie stanowi inaczej, ubezpieczony ma prawo, aby ubezpieczyciel za niego zapłacił w zakresie i w wysokości zgodnie z kodeksem cywilnym pokrzywdzonemu za spowodowaną szkodę na zdrowiu lub śmierć.

W pierwszej kolejności należało rozważyć podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia. Mianowicie pozwany, powołując się na regulację § 106 kodeksu cywilnego Czech, który stanowi, że prawo do odszkodowania ulega przedawnieniu pod dwóch latach od dnia, w którym pokrzywdzony dowiedział się o szkodzie i o tym, kto ponosi za nią odpowiedzialność, wskazywał, że przedmiotowe roszczenie powoda jest przedawnione i z tej przyczyny winno podlegać oddaleniu. Powyższy termin dwuletni rozpoczął bowiem swój bieg zdaniem pozwanego w dniu 2 marca 2015r., tj. od daty pisma (...) S.A. będącego reprezentantem do spraw roszczeń S. na terenie Polski, informującym poszkodowanego powoda o fakcie pozostawania wyłącznie reprezentantem pozwanego, o podmiocie odpowiedzialnym za zaistniałe zdarzenie, do którego strona powodowa winna zgłosić roszczenie z jednoczesnym uwzględnieniem regulacji prawnej podjętego działania. Zatem powód już od tego dnia dysponował wiedzą o ponoszącym odpowiedzialność za zaistniałą szkodę pozwanego. Powództwo w niniejszej sprawie zostało wytoczone w dniu 7 kwietnia 2017r., a zatem już po upływie powyższego dwuletniego terminu przedawnienia. W tym miejscu Sąd wskazuje, iż ustawa, na której przepis powołał się pozwany, utraciła moc. W dniu 1 stycznia 2014r. weszła w życie nowa ustawa Nr (...) Sb. Kodeks cywilny i ta ustawa znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie w związku z tym, iż szkoda miała miejsce po dacie wejścia w życie nowej ustawy. Zgodnie z art. 636 ust. 1 nowej ustawy Kodeks cywilny prawo do odszkodowania za szkody lub inne szkody ulega przedawnieniu najpóźniej w ciągu dziesięciu lat od dnia powstania szkody lub uszkodzenia. Zatem stwierdzić należało, iż roszczenie powoda w niniejszej sprawie nie uległo przedawnieniu. Stąd zarzut pozwanego w tym zakresie okazał się chybiony.

Kolejny zarzut pozwanego dotyczył kwestii zasadności zasądzenia na rzecz powoda zadośćuczynienia w związku z brakiem wykazania przez niego zaistnienia w jego życiu krzywdy w związku ze śmiercią teściowej oraz kwestii wysokości roszczenia powoda, które w jego ocenie było znacznie wygórowane i nie znajduje uzasadnienia w stanie faktycznym niniejszej sprawy.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił § 2959 wyżej przywołanej ustawy Nr (...) Sb. Kodeks cywilny, zgodnie z którym w przypadku spowodowania zgonu lub w przypadku szczególnie poważnego ubliżenia na zdrowiu sprawca zadośćuczyni cierpienia psychiczne małżonka, rodziców, dzieci lub innej osobie bliskiej; rekompensata dokonana zostanie w formie pieniężnej stanowiącej równoważnik ich cierpienia. Jeżeli wysokości rekompensaty nie można w taki sposób określić, wysokość określana jest na podstawie zasad przyzwoitości.

Z uwagi na niemajątkowy charakter krzywdy nie jest możliwe jej określenie w pieniądzu, w powszechnym odczuciu żadna kwota pieniężna nie jest w stanie zadośćuczynić utracie kogoś kochanego, bliskiego. Jednak z reguły wysokość zadośćuczynienia powinna odpowiadać wielkości ustalonej krzywdy, ponieważ w przybliżeniu świadczenie stanowić ma ekwiwalent utraconych dóbr. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntował się, aprobowany przez piśmiennictwo pogląd, że wysokość zadośćuczynienia musi być rozważana indywidualnie i przedstawiać dla poszkodowanego odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków rynkowych. Ustawodawca nie sprecyzował w przepisie jednak konkretnych mierników czy zasad ustalania wysokości zadośćuczynienia, pozostawiając tę kwestię swobodnemu uznaniu sędziowskiemu.

Kryteriami oceny rozmiarów krzywdy w związku ze śmiercią osoby bliskiej mogą być: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez zmarłego, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej akceptowania, wiek i sytuacja rodzinna pokrzywdzonego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2012 r., IV CSK 416/11, LEX nr 1212823). Ponadto zadośćuczynienie zasądzone w związku ze śmiercią osoby bliskiej ma kompensować nie tylko doznany ból spowodowany śmiercią tej osoby, ale też przedwczesną utratę członka rodziny, która zawsze będzie nieodwracalna w skutkach. Nie ulega wątpliwości, że krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej. Każdy przypadek musi być oceniany indywidualnie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego.

Wysokość odpowiedniej sumy, która stanowi zadośćuczynienie, zależy zatem od rozmiaru doznanej przez poszkodowanego krzywdy ustalonej przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego tragiczna, nagła i niespodziewana śmierć teściowej A. S. była dla powoda bolesną stratą. Stała się przyczyną jego cierpienia, a jej konsekwencją było uczucie smutku, żalu i krzywdy. Dla powoda było to szczególnie trudne przeżycie z uwagi na fakt śmierci we wcześniejszym okresie jego brata również w wypadku komunikacyjnym, a także ze względu na to, iż był on na miejscu zdarzenia. Niewątpliwie bardzo trudnym przeżyciem, pozostawiającym na długo w pamięci, był fakt, iż powód dowiedział się o śmierci A. S. w trakcie jazdy samochodem do Czech wraz ze swoją żoną, córką zmarłej. O fakcie śmierci matki musiał poinformować swoją żonę, jednocześnie musiał cały czas prowadzić samochód, albowiem ich obecność na miejscu wypadku była konieczna. Nie wiedział przy tym gdzie ma dokładnie jechać, ani czy w wypadku nie zginęły inne osoby, w tym jego dzieci, z uwagi na lakoniczne informacje przekazane przez szwagra. Powód był silnie emocjonalnie związany z teściową. Powód znał teściową od prawie 20 lat. Od początku ich relacje zawsze były bardzo dobre. Spotykali się na co dzień, odwiedzali się wzajemnie. Spędzali wspólnie święta i uroczystości rodzinne. Żyli zgodnie, wzajemnie się wspierali. Teściowa pomagała powodowi i jego żonie w opiece nad wnukami jak i w codziennym życiu. Jej pomoc, jak podkreślał powód „była nieoceniona”. Teściowa częstokroć zwracała się do powoda o radę czy pomoc, darzyła bowiem powoda duży zaufaniem i szacunkiem. Na skutek jej śmierci powód został z dnia na dzień pozbawiony jej wsparcia, możliwości dalszego spędzania z nią czasu, wzajemnych kontaktów. Zdaniem Sądu niewątpliwym jest, że powód doznał krzywdy w związku ze śmiercią teściowej, z którą łączyły go długotrwałe i bliskie wzajemne relacje, a wskazane okoliczności przesądzają o zasadności jego roszczenia co do zasady. Zatem z uwagi na łączące go z teściową więzi Sąd stwierdził, że jako inna osoba bliska, o której mowa w § 2959 kodeksu cywilnego należy mu się rekompensata za doznane przez niego cierpienie.

W ocenie Sądu jednakże dochodzone przez powoda zadośćuczynienie w kwocie 30 000 zł jest znacznie zawyżone. Powód w chwili zgonu swojej teściowej był jednak osobą dojrzałą, samodzielną, ukształtowaną emocjonalnie, posiadającą własny bagaż życiowych doświadczeń, także tych związanych ze śmiercią członków rodziny, śmierć teściowej nie skutkowała osamotnieniem, powód ma własną rodzinę, może liczyć na wzajemne wsparcie z jej strony jak również ze strony własnej matki. Powód nie wykazał bowiem, że nie może liczyć na to emocjonalne wsparcie ze strony najbliżej spokrewnionych osób. Podkreślić należy, że jak wynika z opinii biegłej psycholog, u powoda proces żałoby przebiegał w sposób typowy i naturalny, aktualnie nie można stwierdzić u niego, przedłużającej się, patologicznej żałoby, gdyż na swój sposób i swoje możliwości , adekwatnie do wieku, funkcjonuje społecznie i radzi sobie ze stratą teściowej. Nie widać u niego trwałych zmian wynikających ze straty. Należy zauważyć także, iż relacje pomiędzy powinowatymi pozbawione są cech typowych dla stosunków panujących pomiędzy krewnymi (naturalności podyktowanej więzami krwi, spontaniczności w okazywaniu uczuć, bezinteresownej miłości, bezkrytycznej akceptacji, bezwzględnego zaufania), zatem siła ich wzajemnych uczuć jest także mniejsza.

Wobec powyższego na podstawie § 2959 ustawy Nr (...) Sb. Kodeks cywilny Sąd uznał, że krzywda powoda R. S. (1) uzasadniała przyznanie mu zadośćuczynienia w wysokości 15 000 zł. Kwota ta nie jest wygórowana, jest adekwatna do okoliczności niniejszej sprawy, kwota ta we właściwym stopniu uwzględnia zakres doznanej przez powoda krzywdy, posiada zarazem odczuwalną dla powoda wartość ekonomiczną. Roszczenie powoda w pozostałym zakresie co do kwoty 15 000 zł podlegało oddaleniu jako zbyt wygórowane i nieuzasadnione.

O odsetkach orzeczono na podstawie § 9 ust. 2, 4 ustawy nr (...) z dnia 13 lipca 1999r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności za szkodę spowodowaną eksploatacją pojazdu oraz zmianie niektórych innych ustaw. Sąd przyjął przy tym, iż datą wymagalności roszczenia o zadośćuczynienie jest dzień oznaczony przez powoda 8 kwietnia 2016r. tj. 15 dni od dnia uprawomocnienia się z dniem 26 marca 2016r. wyroku Sądu II instancji Sądu Okręgowego w Brnie stwierdzającego winę sprawczyni wypadku i ustalenia tym samym odpowiedzialności strony pozwanej za zaistniałą szkodę. Sąd podzielił argumentację powoda w zakresie żądania zapłaty odsetek. Zadośćuczynienie nie jest bowiem odszkodowaniem szacowanym według cen z daty jego określenia (art. 363 § 2 k.c.), ani też rozstrzygnięcie o tym roszczeniu nie ma charakteru kształtującego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 r., sygn. akt I CSK 243/10, Lex nr 848109). Nie jest więc słuszne, w świetle art. 481 § 1 k.c., aby poszkodowany nie uzyskał należnego mu wynagrodzenia za poniesioną krzywdę tylko z uwagi na postawę zobowiązanego do wypłaty zadośćuczynienia oraz czas trwania procesu cywilnego. Dlatego też Sąd uznał, iż pozwany pozostaje w opóźnieniu od daty prawomocnego orzeczenia sądu karnego przesądzającego winę za spowodowanie wypadku. Został potwierdzony jego obowiązek wypłaty odszkodowania, a biorąc pod uwagę brzmienie przepisu § 2959 kodeksu cywilnego przesądzającego prawo do odszkodowania przez osoby bliskie zmarłego oraz zgłoszone w tym zakresie żądanie przez powoda powinien zadośćuczynić mu, a nie czyniąc tego pozostawał w opóźnieniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c., stosunkowo je rozdzielając. Koszty poniesione w toku procesu przez powoda obejmowały koszty: opłaty sądowej – 1 500 zł, zastępstwa procesowego – 3 600 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł, wynagrodzenia za utracony zarobek świadka – 82,31 zł, wynagrodzenia biegłego 483,46 zł; razem 5 682,77 zł. Koszty poniesione przez pozwanego obejmowały koszty: zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł. Powództwo wytoczone przez powoda zostało uwzględnione w 50 %, pozwany przegrał w 50 %.

Łącznie koszty procesu wyniosły 9 299,77 zł.

Po stosunkowym rozdzieleniu kosztów pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę 1 032,89 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania według następującego wyliczenia:



9 299,77 × 50 % – 5 682,77zł = - 1 032,89 zł lub



9 299,77 zł × 50 % – 3 617 zł = 1 032,89 zł.

Taka też kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania została przyznana od pozwanego na rzecz powoda.